Jak zbadać odczyn pH gleby?
Roślinom do prawidłowego rozwoju nie wystarczy żyzna gleba. Powinniśmy również zadbać o odpowiednią wartość pH gleby. Większość roślin najlepiej rośnie w glebach lekko kwaśnych i obojętnych (wartość pH 5,5-6,5). Na glebach zbyt zasadowych o wartości pH powyżej 9-10 nie urosną żadne rośliny. Zanim odpowiemy na pytanie, jak sprawdzić kwasowość gleby, dowiedzmy się czym jest odczyn gleby.
Co to jest odczyn gleby?
Odczyn gleby to jeden z najważniejszych parametrów gleby. Jest to właściwość gleby wyrażona przez stosunek stężenia jonów wodorowych H+ do jonów wodorotlenkowych OH- w roztworze glebowym. Jego wartość określa czy gleba ma odczyn kwaśny, obojętny czy zasadowy.
Jakie znaczenie dla roślin ma odczyn gleby?
W glebach o odczynie lekko kwaśnym i obojętnym rozwijają się mikroorganizmy, łatwo dostępne dla roślin są również składniki mineralne. W kwaśnych glebach znacznie ograniczona jest aktywność biologiczna bakterii, a struktura gleby jest mniej korzystna, co ma związek z pogorszeniem warunków wodnych i powietrznych. Nie oznacza to, że wszystkie rośliny nie będa rozwijać się w glebach o odczynie kwaśnym. Właśnie takie warunki preferują hortensje i magnolie (pH 5,0-6,0), natomiast na bardzo kwaśnych glebach (pH 4,0-5,0) dobrze rosną takie rośliny jak borówki, azalie, różaneczniki, wrzosy i wrzośce, pierisy, kalmie, drzewa i krzewy iglaste.
Jak sprawdzić kwasowość gleby?
Najlepiej zanieść próbkę do najbliższej stacji chemiczno-rolniczej. Wtedy będziemy mieć pewność, co do wiarygodności pomiaru. Jeśli jednak nie chcemy ponosić kosztów, możemy skorzystać z urządzeń do sprawdzania wartości pH gleby. Do najpopularniejszych należą:
1. Kwasomierze glebowe ze wskazówką - tego typu mierniki pH gleby składają się z sondy i skali, która wskazuje wartość liczbową. Sondę umieszczamy w próbce wilgotnej (błotnistej) ziemi. Najlepiej test przeprowadzić w słoiku - wówczas możemy dolać do ziemi odpowiednią ilość wody, która nie wsiąknie w głębsze partie gleby. Kwasomierze glebowe to koszt kilkunastu złotych. Jak interpretować wartość liczbową odczytaną ze skali kwasomierza?
|
Wartość pH |
Odczyn gleby |
|---|---|
| 3-4 | gleba bardzo silnie kwaśna |
| 4-5 | gleba silnie kwaśna |
| 5-6 | gleba średnio kwaśna |
| 6-7 | gleba lekko kwaśna |
| 7 |
gleba obojętna
|
| 7-8 |
gleba lekko zasadowa
|
| 8-9 | gleba średnio zasadowa |
| 9-10 | gleba silnie zasadowa |
| 10-11 | gleba bardzo silnie zasadowa |
2. Przyrządy elektroniczne - urządzenia działają na podobnej zasadzie, co kwasomierze glebowe ze wskazówką, jednak są od nich jednak o wiele precyzyjniejsze. Koszt takiego urządzenia sięga nawet kilkuset złotych.
2. Przyrządy miernicze kolometryczne - są to papierki lakmusowe lub roztwory, które zmieniają kolor po kontakcie z glebą. Odczyn gleby odczytuje się wówczas, porównując kolor z legendą, która wyjaśnia, jaka barwa przyporządkowana jest do danego odczynu.
Domowy sposób na sprawdzenie kwasowości gleby
Możemy do tego wykorzystać ocet lub sodę. Do słoiczka lub pojemnika pobieramy próbkę ziemi, zalewamy ją wodą (najlepiej destylowaną, ponieważ taka nie zakłóci nam pomiaru), a następnie na wierzch wsypujemy sodę oczyszczoną lub wlewamy trochę octu. Jeśli na powierzchni sody pojawi się piana, to znak, że gleba ma odczyn kwaśny. W przypadku, gdy na powierzchni ziemi z octem pojawią się bąbelki, mamy do czynienia z glebą o odczynie zasadowym.
Jak dobrać próbkę gleby?
Im większa liczba próbek, tym dokładniej określimy kwasowość gleby. Standardowo, przyjmuje się, że na każde 100 m2 ogrodu, powinniśmy zebrać ok. 3-4 próbki ziemi. Najlepiej skompletować próbki z różnych części ogrodu, pobierając ziemię z głębokości ok. 5-20 cm. Górną, 5 cm warstwę wcześniej należy odgarnąć, tak aby nie dostała się do próbki. Kolejnym krokiem jest przemieszanie wszystkich próbek, a następnie pobranie z nich próbki głównej. W próbce tej nie mogą najdować się zanieczyszczenia typu korzenie, liście, łodygi, itp. Kiedy nie sprawdzać odczynu gleby? Do kilku tygodni po nawożeniu. Pomiar nie będzie wówczas wiarygodny.
Co zrobić gdy gleba jest zbyt kwaśna?
Na kwaśnych glebach stosuje się zabieg wapnowania dolomitem (nawozami wapniowymi, wapniowo-magnezowymi, kredowymi lub dolomitowymi). Pamiętajmy, aby nawóz rozsypywać na mokrą glebę, a także starannie zmieszać go z glebą. Wapń przemieszcza się w glebie bardzo wolno - po 2-3 latach dostaje się na głębokość ok. 10 cm. Z tego powodu najlepiej powtarzać zabieg wapnowania co 3-4 lata. Kiedy wykonujemy zabieg wapnowania? Najlepiej zrobić to późnym latem lub jesienią. Pamiętajmy, że bezpośrednio po wykonaniu zabiegu wapnowania nie można sadzić roślin!
Co zrobić, gdy gleba jest zbyt zasadowa?
Przy mocno zasadowym podłożu, najłatwiejszym sposobem będzie wymienienie podłoża na głębokości 20-30 cm. Jeśli odczyn jest średnio zasadowy, możemy podjąć próbę zakwaszenia gleby, poprzez zastosowanie nawozów siarczanowych (np. siarczan amonu). Planując sadzenie roślin, które dobrze rosną w glebach o odczynie kwaśnym, możemy zastosować tańsze i bezpieczniejsze rozwiązanie - punktowe zmienianie pH. Dobrze jest sadzić rośliny w dołkach z mieszanką kwaśnego torfu, ziemi ogrodowej i rozłożonej kory sosnowej.
