Kret w ogrodzie. Trudna, ale potrzebna przyjaźń.

O swoich problemach z kretami niejeden ogrodnik może opowiadać długie historie. Przeważnie wiążą się one z frustracją powstającymi w całym ogrodzie kopczykami, które zwłaszcza na wypielęgnowanym trawniku nie wyglądają zbyt estetycznie, a właściciela murawy przyprawić o nerwy. Niestety, nie mamy możliwości obserwacji wszystkich pozytywnych aktywności kretów, dlatego wielu osobom kojarzą się jednoznacznie jako szkodnik. Co warto więc wiedzieć o krecie i dlaczego warto tolerować jego drobne “wybryki”?

Czy kret ma oczy? O kretach słów kilka.

Kret europejski (po angielsku mole) jest małym stworzeniem, jego waga dochodzi do 120 gramów przy długości ciała około 17 centymetrów. Do tego posiada niepozorny, bo mający 2-6 centymetrów ogon. Głowa nie jest wyraźnie oddzielona od reszty tułowia, zakończona ryjkowatym pyszczkiem, w którym skrywają się 44 zęby. Wbrew obiegowemu przekonaniu, kret nie należy wcale do grupy gryzoni!

Kret posiada oczy, choć są bardzo trudne do dostrzeżenia, bo ich średnica wynosi około 1 mm. Prawdopodobnie wykrywają one tylko zmianę natężenia światła, jednak zwierzęta te nie korzystają z narządu wzroku w swoich codziennych wędrówkach. Co ciekawe, krety posiadają bardzo wrażliwe uszy, choć w przeciwieństwie do wielu znanych nam zwierząt są one pozbawione zewnętrznych małżowin, a okryte jedynie fałdem skórnym z futrem skrzętnie skrywającym narząd słuchu.

Sierść kreta jest bardzo charakterystyczna - gęsta (blisko 200 włosów na 1 mm2), gładka w czarnym kolorze (jaśniejszy na brzuchu). Składa się z dwóch warstw, które zapewniają zwierzątku ciepło i izolację od wilgoci. Co ciekawe, sierść może układać się w dowolna stronę, co tylko ułatwia zwierzątku poruszanie się wąskimi tunelami.

Podziemne tunele kret może kopać dzięki bardzo dużym przednim łapom, które natura ukształtowała podobnie do szufli. Zagięte w tył pazury ułatwiają przesuwanie zebranej ziemi z drogi kreta. Najwięcej kretowisk powstaje we wczesnych godzinach rannych, gdyż wtedy krety są najbardziej aktywne. Po trwającej około 3-4 godzin pracy, tyle samo następnie odsypia. Po odpoczynku pracuje dalej.

Kret żyje od 2 do 4 lat, rozmnaża się raz w roku, późną wiosną. Ciąża trwa niespełna miesiąc, po którym na świat może przyjść do 7 młodych. Krety są typem samotników, i to w dodatku bardzo agresywnych wobec napotkanych przedstawicieli swojego gatunku.

Co je kret? O kreciej diecie.

Kret właśnie ze względu na swój tryb żywienia może stać się naszym prawdziwym sprzymierzeńcem. Do jego stałego menu należą szkodniki upraw i trawników, z którymi ciężko poradzić sobie bez ich pomocy. Kret zjada dziennie 3 razy więcej pokarmu niż sam waży, a jego przemiana materii jest tak szybka, że po 12 godzinach braku pożywienia może zdechnąć.

Nie jest wybredny, ponieważ kret codziennie zjada:

• dżdżownice,
• larwy i poczwarki owadów,
• pędraki, drutowce, wije,
• drobne kręgowce,
• ślimaki, żaby.

Kret lokalizuje swoje pożywienie dzięki niezwykle wrażliwemu słuchowi oraz włoskom czuciowym, w jakie wyposażony jest jego nos i ogon. Wyczuwają one wibracje i drgania.

Długie krecie wędrówki - jak kopie kret?

Krecie tunele to prawdziwy podziemny labirynt - szerokie na 6 cm korytarze mały kret kopie na głębokości od 20 do 50 cm. Dziennie może wykonać nawet 15 metrów kolejnych ścieżek, a przeszkadzający mu nadmiar ziemi (zwykle w objętości ok. 150 gramów wypycha na powierzchni, tworząc znane nam kretowisko). Ich łączna długość to zwykle 200 metrów, rozłożonych na powierzchni kilkuset metrów kwadratowych.

Utrudniajace koszenie trawy kopczyki ziemi oraz rośliny, których system korzeniowy kret może uszkodzić podczas swoich wędrówek to główne powody, dla których ciężko krety pokochać. Z ludzkiego punktu widzenia pewnie lepiej byłoby też, gdyby kret wyłączył ze swej diety pożyteczne dżdżownice.

Czy kret zapada w sen zimowy?

Można zadziwić się, jakim zmyślnym inżynierem jest maleńki kret! Jego korytarze prowadzą do rodzaju legowiska, które mości sobie dodatkowo mchem i trawą. Bezpośrednio do takiej komory przylega spiżarka, w której gromadzi m.in. dżdżownice z podciętym zwojem nerwowym, dzięki czemu są unieruchomione. Kret więc nie zapada w sen zimowy, a jedynie przeczekuje ją, skryty ok. pół metra poniżej zamarzniętej powierzchni i żywi się tym, co wcześniej skrył w swoim schowku.

Kret pod ochroną - co warto wiedzieć?

Kret europejski jest w Polsce objęty ochroną gatunkową częściową. Zgodnie z zapisami ustawy i Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej oznacza to, że nie podlega ochronie na terenie:

• ogrodów,
• upraw ogrodniczych,
• szkółek leśnych,
• trawiastych lotnisk,
• ziemnych konstrukcji hydrotechnicznych,
• obiektów sportowych.

Choć kret jest więc zwierzęciem pospolicie występującym w naszym kraju, to właśnie z uwagi na pożyteczną działalność związaną ze zwalczaniem szkodników zapewnia się im prawną ochronę.

Także w naszych ogrodach warto krety przede wszystkim płoszyć, zniechęcać do przebywania w warzywniku (np. sadząc pewne rodzaje roślin) lub wynosić poza teren działki, a do środków powodujących śmierć zwierząt uciekać się tylko w ostateczności.

zdjęcie: Tabble/pixabay.com; beeki/pixabay.com; meineresterampe/pixabay.com